Kod przedmiotu 07 74 2060 19
Liczba uzyskiwanych punktów ECTS 5
Nazwa przedmiotu w języku prowadzenia 
Systemy operacyjne
Nazwa przedmiotu w języku polskim Systemy operacyjne
Nazwa przedmiotu w języku angielskim 
Operating Systems
Język prowadzenia zajęć polski
Formy zajęć
Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Inne Suma godzin w semestrze
Godziny kontaktowe 10 20 10 0 40
Czy e-learning Nie Nie Nie Nie Tak Nie
Kryteria oceny (waga) 0,40 0,60 0,00 0,00
Jednostka prowadząca Instytut Informatyki
Kierownik przedmiotu dr inż. Mateusz Smoliński
Realizatorzy przedmiotu dr inż. Michał Karbowańczyk, dr inż. Roman Krasiukianis, dr inż. Marcin Kwapisz, dr inż. Paweł Lipka, dr inż. Mateusz Smoliński
Wymagania wstępne 
Umiejetnosc samodzielnej obslugi systemu operacyjnego Linux oraz Windows w zakresie: obslugi interfejsu uzytkownika, poslugiwania sie przegladarka internetowa, wykonywania podstawowych operacji na plikach i katalogach.
Przedmiotowe efekty uczenia się
  1. Student analizuje i zmienia ustawienia konfiguracyjne systemu operacyjnego dostosowujac dzialanie systemu operacyjnego do zdefiniowanych wymagan.
  2. Student okresla stan systemu operacyjnego i zarzadza podstawowymi zasobami systemowymi.
  3. Student dostrzega wage terminowego przygotowania sprawozdan z realizacji zadan zgodnie ze specyfikacja.
Przypisane kierunkowe efekty uczenia się
  1. zna i rozumie wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz złożone zależności w zakresie informatyki oraz dziedzin pokrewnych
  2. potrafi zaprojektować, wdrożyć i ocenić rozwiązanie informatyczne na podstawie zdefiniowanych wymagań
Treści programowe Zapoznanie z podstawowa funkcjonalnoscia wspólczesnych systemów operacyjnych z uwzglednieniem aktualnych wersji systemu GNU/Linux i MS Windows. Nabycie umiejetnosci instalacji i podstawowej konfiguracji systemu operacyjnego GNU/Linux w zakresie przygotowania lokalnej przestrzeni skladowania danych, kont uzytkowników, oprogramoania, uslug systemowych. Zapoznanie z zasadami administracji systemem GNU/Linux w zakresie kontroli dostepu do danych, wykonywaniem i odtwarzaniem kopii zapasowych danych oraz zarzadzania zasobami systemowymi i przetwarzanymi zadaniami.
Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się 
Test adaptacyjny, weryfikuje efekty 2 i 3 (dotyczy wybranych zadan laboratoryjnych);
Sprawozdanie dokumentujace rozwiazanie problemów przedstawionych w tresci zadania, weryfikuje efekty 1, 2 i 3 (dotyczy wybranych zadan laboratoryjnych);
Rozmowa kompetencyjna realizowana w trakcie zajec laboratoryjnych, weryfikuje efekty 1 i 2  (dotyczy wszystkich zadan laboratoryjnych);
Formy i warunki zaliczenia przedmiotu Weryfikacja efektów jest realizowana poprzez ocene wykonania przez studenta aktywności przypisanych do zadan laboratoryjnych a także indywidualne sprawdzenie wiedzy i umiejetnosci oraz postaw wykonywana na zajeciach laboratoryjnych oraz w trakcie zdawania egzaminu. Studenci wykorzystujac system operacyjny GNU/Linux przygotowują sprawozdanie zawierajace rozwiazania problemów okreslonych w tresci zadania laboratoryjnego, które sa sprawdzane i oceniane przez nauczyciela prowadzacego zajecia laboratoryjne. W treści kazdego zadania wystepuja problemy, których rozwiazanie jest obowiazkowe. Oddanie sprawozdania bez poprawnych rozwiazań obowiązkowych części zadania uniemożliwia uzyskanie oceny niezbędnej do zaliczenia zadania, a brak zaliczenia zadania laboratoryjnego uniemożliwia zaliczenie zajec laboratoryjnych. Indywidualna weryfikacja wiedzy i umiejetnosci w ramach zadania laboratoryjnego jest realizowana poprzez aktywnosci lekcji i testów adaptacyjnych udostępnionych na platformie edukacyjnej WIKAMP oraz obowiazkowej rozmowy kompetencyjnej z nauczycielem w trakcie zajęc laboratoryjnych. Ocena uzyskana z zadania laboratoryjnego jest także uzależniona od terminu wykonania poszczególnych aktywnosci zadania, ponieważ zaliczenie lekcji jak i testu adaptacyjnego po wyznaczonym terminie czy tez oddanie komplentnego sprawozdania dokumentujacego wykonanie poszczególnych cześci zadania po wyznaczonym terminie skutkuje odpowiednio obniżona ocena z zadania. Każde oddanie uzupelnionego sprawozdania z zadania laboratoryjnego zawierającego poprawiona realizacje cześci zadania, do których nauczyciel zglosił uwagi także obniża uzyskaną ocenę. Obecność na wszystkich formach przedmiotu jest wymagana do ich zaliczenia. Zaliczenie przedmiotu wymaga uzyskania zaliczenia zajec laboratoryjnych i egzaminu, przy czym przystąpienie do egzaminu wymaga wcześniejszego zaliczenia laboratorium. Egzamin ma formę testu wielokrotnego wyboru, w którym wystepuja pytania z zakresu tematyki przedstawionej na wykladach. Uzyskana ocena końcowa z przedmiotu jest uzależniona od łacznej liczby punktów uzyskanych z laboratoriów i egzaminu.
Szczegółowe treści przedmiotu Organizacja przedmiotu bazuje na regulaminie, który ujednolica zasady obowiązujące wszystkich uczestników w ramach edycji przedmiotu. Regulamin precyzuje zasady zaliczenia przedmiotu, egzaminu, laboratorium i zadań, punktację i wyznaczone terminy dla zadań laboratoryjnych oraz zakres obowiązków każdego uczestnika. Wszystkie udostępniane studentom dokumenty i materiały dydaktyczne (w tym regulamin przedmiotu, treści zadań, lekcje i testy) są zamieszczane na portalu edukacyjnym WIKAMP PŁ. Zastosowanie elektronicznego dziennika ocen umożliwia każdemu uczestniczącemu w przedmiocie studentowi dostęp do uzyskanych ocen oraz weryfikacji ewentualnych nieobecności na zajęciach laboratoryjnych. Teoria i przykłady praktyczne zaprezentowane na wykładzie umożliwiają zapoznanie się z podstawowymi narzędziami systemu operacyjnego, stanowiąc ułatwienie w realizacji większości zadań laboratoryjnych. Treści kształcenia (WYKŁAD): 1. Definicja, rola oraz podstawowe funkcje systemu operacyjnego, klasyfikacja systemów operacyjnych, zasada działania systemu operacyjnego. 2. Konfiguracja przestrzeni składowania systemu operacyjnego. Strefy, partycjonowanie i konfiguracja urządzeń blokowych. 3. Zadania, procesy, wątki i zasoby w systemie operacyjnym. Planowanie i przydział zasobów systemowych. 4. Przydział jednostek przetwarzających w systemie operacyjnym. Polityki szeregowania procesów w różnych systemach operacyjnych. 5. Pamięć wirtualna. Przestrzeń wymiany. Treści kształcenia (E-LEARNING): 1. Programowe macierze dyskowe RAID. 2. Logiczna warstwa systemu plików. Zarządzanie hierarchią plików i katalogów. 3. Fizyczna warstwa systemu plików. Mechanizmy i zasoby w różnych systemach plików. 4. Kontrola dostępu do plików/katalogów na przykładzie wybranych systemów plików. 5. Mechanizmy ochrony w systemie operacyjnym. 6. Urządzenia wejścia-wyjścia, obsługa przerwań. 7. Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym. Strategie przydziału pamięci dla procesów. 8. Współbieżność i synchronizacja zadań. 9. Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów. 10. Problem zakleszczenia i sposoby przeciwdziałania. Treści kształcenia (LABORATORIUM): 1. Wprowadzenie do systemu operacyjnego GNU/Linux, interfejs użytkownika i tekstowy interpreter poleceń, tworzenie poleceń w powłoce, przydatne programy narzędziowe, korzystanie z dokumentacji systemu operacyjnego Linux. 2. Instalacja systemu operacyjnego Linux obejmująca przygotowanie lokalnej przestrzeni składowania danych (partycjonowanie dysków, tworzenie wolumenów logicznych LVM, tworzenie systemów plików), konfigurację menadżera rozruchu systemu operacyjnego, uruchamianie i zamykanie systemu operacyjnego, konsolidacja i uruchamianie programów, biblioteki systemowe, systemowe dzienniki zdarzeń, konfiguracja kont i grup użytkowników oraz zmiany poziomu uprzywilejowania w systemie, ustawienie limitów dla użytkownika, konfiguracja daty i czasu, zarządzanie zadaniami czasowymi, zarządzanie usługami systemowymi i oprogramowaniem. 3. Konfiguracja lokalnej przestrzeni składowania systemu operacyjnego Linux, podział na strefy, partycjonowanie dysku, zarządzanie wolumenami logicznymi LVM, zastosowanie migawek w celu wykonania kopii zapasowych, tworzenie i konfiguracja systemów plików, dostępność zasobów systemu plików, atrybuty plików i katalogów (m.in. rodzaj pliku, dostępne znaczniki czasów, właściciel i grupa, uprawnienia, flagi), dowiązania do plików, określanie typu pliku i wyszukiwanie wskazanych plików, sprawdzanie spójności struktur systemu plików, udostępnianie zawartości systemu plików w systemie operacyjnym. 4. Monitorowanie zasobów procesu, zarządzanie procesami w systemie operacyjnym Linux, zależności pomiędzy procesami, procesy wielowątkowe, zasoby systemowe wykorzystywane przez proces, obciążenie systemu operacyjnego, zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Linux, fizyczne i logiczne zasoby systemu operacyjnego, określenie charakterystyki procesu, zmiana polityki szeregowania procesu, konfiguracja przestrzeni wymiany, ograniczenie wykorzystania zasobów systemowych, monitorowanie zdarzeń i działań użytkowników w systemie operacyjnym Linux. 5. Tworzenie skryptów powłoki, synchronizacja procesów na przykładzie rozwiązań klasycznych problemów synchronizacji (producent-konsument, czytelnicy i pisarze oraz ucztujących filozofów) z wykorzystaniem mechanizmów komunikacji i synchronizacji pomiędzy procesami w systemie operacyjnym Linux.
Literatura podstawowa 
  1. Tanenbaum A. S., Bos H.: Systemy operacyjne, wydanie 4, Helion, 2015;
  2. Stallings W., Brown L.: Bezpieczenstwo systemów informatycznych. Zasady i praktyka. Wydanie IV. Tom 1 i 2, Helion, 2019;
  3. Sobell M. G.: Linux, Programowanie w powloce. Praktyczny przewodnik, Helion, 2013;
  4. Sobell M. G.: Fedora i Red Hat Enterprise Linux. Praktyczny przewodnik, wydanie 6, Helion, 2012;
  5. Dokumentacje techniczne systemów operacyjnych: GNU/LINUX i MS Windows
  6. Stallings W.: Systemy operacyjne. Architektura, funkcjonowanie i projektowanie, wydanie 9, Helion, 2018;
  7. Love R.: Linux, Programowanie systemowe, wydanie 2, Helion, 2014;
  8. Matotek D., Turnbull J., Lieverdink P.: Linux. Profesjonalne administrowanie systemem. wydanie 2, Helion, 2018;
  9. Nemeth E., Snyder G., Hein T. R., Whaley B., Mackin D.: Unix i Linux. Przewodnik administratora systemów. wydanie 5, Helion, 2018;
  10. Brendan G.: Wydajne systemy komputerowe. Przewodnik dla administratorów systemów lokalnych i w chmurze, Helion, 2014;
  11. Yosifovich P., Alex Ionescu A., Russinovich M. E., Solomon D. A.: Windows od srodka. Architektura systemu, procesy, watki, zarzadzanie pamiecia i duzo wiecej. wydanie 7, Helion, 2018;
  12. Ebrahim M., Mallett A.: Skrypty powloki systemu Linux. Zagadnienia zaawansowane. Wydanie 2, Helion, 2019;
  13. Flynt C., Lakshman S., Tushar S.: Skrypty powloki systemu Linux. Receptury. Wydanie 3, Helion, 2018;
Literatura uzupełniająca 
  1. Love R.: Jadro Linuksa przewodnik programisty,Helion, 2014;
  2. McIver McHoes A. Flynn I.: Understanding Operating Systems, wydanie 7, Course Technology, 2011;
  3. Coldwind G.: Zrozumiec programowanie, PWN, 2016;
  4. Negus C.: Linux Bible, wydanie 9, Willey, 2015;
  5. Sosna L.: Linux. Komendy i polecenia. wydanie 5, Helion, 2018;
  6. Silberschatz A.. Galvin P.B., Gagne G.: Operating System Concepts, wydanie 9, John Wiley and Sons, 2013;
  7. Garrido J. M., Schlesinger R.,Hoganson K.: Principles of Modern Operating Systems, wydanie 2, Jones & Bartlet Learning, 2013;
  8. Ward B.: How Linux works, 2 wydanie, No Starch Press, 2014;
  9. Serafin M.: Wirtualizacja w praktyce, Helion, 2011;
  10. Nelson S.: Pro Data Backup and Recovery, Apress, 2011;
Przeciętne obciążenie godzinowe studenta pracą własną 
116
Uwagi 

                    

                    

                        Data aktualizacja karty 
                        2019-09-22 16:04:33
                    

                    

                        Przedmiot archiwalny tak/nie
                        nie