Kod przedmiotu 07 72 2060 19
Liczba uzyskiwanych punktów ECTS 5
Nazwa przedmiotu w języku prowadzenia
Systemy operacyjne
Nazwa przedmiotu w języku polskim Systemy operacyjne
Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Operating Systems
Język prowadzenia zajęć polski
Formy zajęć
Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Inne Suma godzin w semestrze
Godziny kontaktowe 30 30 0 60
Czy e-learning Nie Nie Nie Nie Nie Nie
Kryteria oceny (waga) 0,40 0,60 0,00
Jednostka prowadząca Instytut Informatyki
Kierownik przedmiotu dr inż. Mateusz Smoliński
Realizatorzy przedmiotu dr inż. Michał Karbowańczyk, dr inż. Roman Krasiukianis, dr inż. Marcin Kwapisz, dr inż. Paweł Lipka, dr inż. Mateusz Smoliński
Wymagania wstępne
Umiejętność samodzielnej obsługi systemu operacyjnego Linux oraz Windows w zakresie: obsługi interfejsu użytkownika, posługiwania się przeglądarką internetową, wykonywania podstawowych operacji plikowych w strukturach katalogowych.
Przedmiotowe efekty uczenia się
  1. Student analizuje i zmienia ustawienia konfiguracyjne systemu operacyjnego dostosowujac dzialanie systemu operacyjnego do zdefiniowanych wymagan.
  2. Student okresla stan systemu operacyjnego i zarzadza podstawowymi zasobami systemowymi.
  3. Student dostrzega wage terminowego przygotowania sprawozdan z realizacji zadan zgodnie ze specyfikacja.
Przypisane kierunkowe efekty uczenia się
  1. zna i rozumie wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz złożone zależności w zakresie informatyki oraz dziedzin pokrewnych
  2. potrafi zaprojektować, wdrożyć i ocenić rozwiązanie informatyczne na podstawie zdefiniowanych wymagań
Treści programowe Zapoznanie z podstawową funkcjonalnością współczesnych systemów operacyjnych z uwzględnieniem aktualnych wersji systemu GNU/Linux i MS Windows. Nabycie umiejętności instalacji i podstawowej konfiguracji systemu operacyjnego GNU/Linux w zakresie przygotowania lokalnej przestrzeni składowania danych, kont użytkowników, oprogramowania, usług systemowych. Zapoznanie z zasadami administracji systemem GNU/Linux w zakresie kontroli dostępu do danych, wykonywaniem i odtwarzaniem kopii zapasowych danych oraz zarządzania zasobami systemowymi i przetwarzanymi zadaniami.
Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
Test adaptacyjny, weryfikuje efekty 2 i 3 (dotyczy wybranych zadan laboratoryjnych);
Sprawozdanie dokumentujace rozwiazanie problemów przedstawionych w tresci zadania, weryfikuje efekty 1, 2 i 3 (dotyczy wybranych zadan laboratoryjnych);
Rozmowa kompetencyjna realizowana w trakcie zajec laboratoryjnych, weryfikuje efekty 1 i 2  (dotyczy wszystkich zadan laboratoryjnych);
Egzamin, weryfikuje efekty 1 i 2



 
Formy i warunki zaliczenia przedmiotu Weryfikacja efektów jest realizowana poprzez ocene wykonania przez studenta aktywnosci przypisanych do zadan laboratoryjnych a takze indywidualne sprawdzenie wiedzy i umiejetnosci oraz postaw wykonywana na zajeciach laboratoryjnych oraz w trakcie zdawania egzaminu. Studenci wykorzystujac system operacyjny GNU/Linux przygotowuja sprawozdanie zawierajace rozwiazania problemów okreslonych w tresci zadania laboratoryjnego, które sa sprawdzane i oceniane przez nauczyciela prowadzacego zajecia laboratoryjne. W tresci kazdego zadania wystepuja problemy, których rozwiazanie jest obowiazkowe. Oddanie sprawozdania bez poprawnych rozwiazan obowiazkowych czesci zadania uniemozliwia uzyskanie oceny niezbednej do zaliczenia zadania, a brak zaliczenia zadania laboratoryjnego uniemozliwia zaliczenie zajec laboratoryjnych. Indywidualna weryfikacja wiedzy i umiejetnosci w ramach zadania laboratoryjnego jest realizowana poprzez aktywnosci lekcji i testów adaptacyjnych udostepnionych na platformie edukacyjnej WIKAMP oraz obowiazkowej rozmowy kompetencyjnej z nauczycielem w trakcie zajec laboratoryjnych. Ocena uzyskana z zadania laboratoryjnego jest takze uzalezniona od terminu wykonania poszczególnych aktywnosci zadania, poniewaz zaliczenie lekcji jak i testu adaptacyjnego po wyznaczonym terminie czy tez oddanie komplentnego sprawozdania dokumentujacego wykonanie poszczególnych czesci zadania po wyznaczonym terminie skutkuje odpowiednio obnizona ocena z zadania. Kazde oddanie uzupelnionego sprawozdania z zadania laboratoryjnego zawierajacego poprawiona realizacje czesci zadania, do których nauczyciel zglosil uwagi takze obniza uzyskana ocene. Obecność na wszystkich formach przedmiotu jest obowiązkowa. Zaliczenie przedmiotu wymaga uzyskania zaliczenia zajec laboratoryjnych i egzaminu, przy czym zaliczenie laoratorium jest wymagane do przystąpienia do egzaminu. Egzamin ma forme testu wielokrotnego wyboru, w którym wystepuja pytania z zakresu tematyki przedstawionej na wykladach. Uzyskana ocena koncowa z przedmiotu jest uzalezniona od lacznej liczby punktów uzyskanych z laboratoriów i egzaminu.
Szczegółowe treści przedmiotu Organizacja przedmiotu bazuje na regulaminie, który ujednolica zasady obowiązujące wszystkich uczestników w ramach edycji przedmiotu. Regulamin precyzuje zasady zaliczenia przedmiotu, egzaminu, laboratorium i zadań, punktację i wyznaczone terminy dla zadań laboratoryjnych oraz zakres obowiązków każdego uczestnika. Wszystkie udostępniane studentom dokumenty i materiały dydaktyczne (w tym regulamin przedmiotu, treści zadań, lekcje i testy) są zamieszczane na portalu edukacyjnym WIKAMP PŁ. Zastosowanie elektronicznego dziennika ocen umożliwia każdemu uczestniczącemu w przedmiocie studentowi dostęp do uzyskanych ocen oraz weryfikacji ewentualnych nieobecności na zajęciach laboratoryjnych. Teoria i przykłady praktyczne zaprezentowane na wykładzie umożliwiają zapoznanie się z podstawowymi narzędziami systemu operacyjnego, stanowiąc ułatwienie w realizacji większości zadań laboratoryjnych. Treści kształcenia (WYKŁAD): 1. Definicja, rola oraz podstawowe funkcje systemu operacyjnego, klasyfikacja systemów operacyjnych, zasada działania systemu operacyjnego. 2. Konfiguracja przestrzeni składowania systemu operacyjnego. Partycjonowanie, wolumeny logiczne, zastosowanie złożonych urządzeń blokowych zapewniających funkcjonowanie RAID oraz migawek przestrzeni składowania. 3. Logiczna warstwa systemu plików. Zarządzanie hierarchią plików i katalogów. 4. Fizyczna warstwa systemu plików. Mechanizmy i zasoby w różnych systemach plików. 5. Mechanizmy ochrony w systemie operacyjnym. 6. Kontrola dostępu do plików/katalogów na przykładzie wybranych systemów plików. 7. Zadania, procesy, wątki i zasoby w systemie operacyjnym. Planowanie i przydział zasobów systemowych. 8. Przydział jednostek przetwarzających w systemie operacyjnym. Polityki szeregowania procesów w różnych systemach operacyjnych. 9. Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym. Strategie przydziału pamięci dla procesów. 10. Pamięć wirtualna. Przestrzeń wymiany. 11. Współbieżność i synchronizacja zadań. 12. Systemowe mechanizmy synchronizacji procesów. 13. Problem zakleszczenia i sposoby przeciwdziałania. 14. Urządzenia wejścia-wyjścia, obsługa przerwań. Treści kształcenia (LABORATORIUM): 1. Wprowadzenie do systemu operacyjnego Linux, interfejs użytkownika i tekstowy interpreter poleceń, tworzenie poleceń w powłoce, przydatne programy narzędziowe, korzystanie z dokumentacji systemu operacyjnego Linux. 2. Instalacja systemu operacyjnego Linux obejmująca przygotowanie lokalnej przestrzeni składowania danych (partycjonowanie dysków, tworzenie wolumenów logicznych LVM, tworzenie systemów plików), konfigurację menadżera rozruchu systemu operacyjnego, uruchamianie i zamykanie systemu operacyjnego, kompilacja, konsolidacja i uruchamianie programów, biblioteki systemowe, systemowe dzienniki zdarzeń, konfiguracja kont i grup użytkowników oraz zmiany poziomu uprzywilejowania w systemie, ustawienie limitów dla użytkownika, konfiguracja daty i czasu, zarządzanie zadaniami czasowymi, zarządzanie usługami systemowymi i oprogramowaniem. 3. Konfiguracja lokalnej przestrzeni składowania systemu operacyjnego Linux, podział na strefy, partycjonowanie dysku, zarządzanie wolumenami logicznymi LVM, zastosowanie migawek w celu wykonania kopii zapasowych, tworzenie i konfiguracja systemów plików, dostępność zasobów systemu plików, atrybuty plików i katalogów (m.in. rodzaj pliku, dostępne znaczniki czasów, właściciel i grupa, uprawnienia, flagi), dowiązania do plików regularnych, określanie typu pliku i wyszukiwanie wskazanych plików, sprawdzanie spójności struktur systemu plików, udostępnianie zawartości systemu plików w systemie operacyjnym. 4. Monitorowanie zasobów procesu, zarządzanie procesami w systemie operacyjnym Linux, zależności pomiędzy procesami, procesy wielowątkowe, zasoby systemowe wykorzystywane przez proces, obciążenie systemu operacyjnego, zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Linux, fizyczne i logiczne zasoby systemu operacyjnego, określenie charakterystyki procesu, zmiana polityki szeregowania procesu, konfiguracja przestrzeni wymiany, ograniczenie wykorzystania zasobów systemowych, monitorowanie zdarzeń i działań użytkowników w systemie operacyjnym Linux. 5. Tworzenie skryptów powłoki, synchronizacja procesów na przykładzie rozwiązań klasycznych problemów synchronizacji (producent-konsument, czytelnicy i pisarze oraz ucztujących filozofów) z wykorzystaniem mechanizmów komunikacji i synchronizacji pomiędzy procesami w systemie operacyjnym Linux.
Literatura podstawowa
  1. Tanenbaum A. S., Bos H.: Systemy operacyjne, wydanie 4, Helion, 2015;
  2. Stallings W., Brown L.: Bezpiecze?stwo systemów informatycznych. Zasady i praktyka. Wydanie IV. Tom 1 i 2, Helion, 2019;
  3. Sobell M. G.: Linux, Programowanie w pow?oce. Praktyczny przewodnik, Helion, 2013;
  4. Sobell M. G.: Fedora i Red Hat Enterprise Linux. Praktyczny przewodnik, wydanie 6, Helion, 2012;
  5. Dokumentacje techniczne systemów operacyjnych: GNU/LINUX i MS Windows
  6. Stallings W.: Systemy operacyjne. Architektura, funkcjonowanie i projektowanie, wydanie 9, Helion, 2018;
  7. Love R.: Linux, Programowanie systemowe, wydanie 2, Helion, 2014;
  8. Matotek D., Turnbull J., Lieverdink P.: Linux. Profesjonalne administrowanie systemem. wydanie 2, Helion, 2018;
  9. Nemeth E., Snyder G., Hein T. R., Whaley B., Mackin D.: Unix i Linux. Przewodnik administratora systemów. wydanie 5, Helion, 2018;
  10. Brendan G.: Wydajne systemy komputerowe. Przewodnik dla administratorów systemów lokalnych i w chmurze, Helion, 2014;
  11. Yosifovich P., Alex Ionescu A., Russinovich M. E., Solomon D. A.: Windows od ?rodka. Architektura systemu, procesy, w?tki, zarz?dzanie pami?ci? i du?o wi?cej. wydanie 7, Helion, 2018;
  12. Ebrahim M., Mallett A.: Skrypty pow?oki systemu Linux. Zagadnienia zaawansowane. Wydanie 2, Helion, 2019;
  13. Flynt C., Lakshman S., Tushar S.: Skrypty pow?oki systemu Linux. Receptury. Wydanie 3, Helion, 2018;
Literatura uzupełniająca
  1. Love R.: Jądro Linuksa przewodnik programisty,Helion, 2014;
  2. McIver McHoes A. Flynn I.: Understanding Operating Systems, wydanie 7, Course Technology, 2011;
  3. Coldwind G.: Zrozumieć programowanie, PWN, 2016;
  4. Negus C.: Linux Bible, wydanie 9, Willey, 2015;
  5. Sosna ?.: Linux. Komendy i polecenia. wydanie 5, Helion, 2018;
  6. Silberschatz A.. Galvin P.B., Gagne G.: Operating System Concepts, wydanie 9, John Wiley and Sons, 2013;
  7. Garrido J. M., Schlesinger R.,Hoganson K.: Principles of Modern Operating Systems, wydanie 2, Jones & Bartlet Learning, 2013;
  8. Ward B.: How Linux works, 2 wydanie, No Starch Press, 2014;
  9. Serafin M.: Wirtualizacja w praktyce, Helion, 2011;
  10. Nelson S.: Pro Data Backup and Recovery, Apress, 2011;
Przeciętne obciążenie godzinowe studenta pracą własną
90
Uwagi
Data aktualizacja karty 2019-09-22 16:04:30
Przedmiot archiwalny tak/nie nie